Wednesday, July 06, 2005

Ik meen me te herinneren...

Hoe het geheugen werkt (of misschien beter gezegd, niet werkt) is een van de dingen die me mateloos boeit. "...Ik weet nog goed dat ik op mijn derde jaar met tante Stientje op de markt liep toen..." Herinner je het je echt? Ik denk het niet. Je geheugen wordt zo beinvloed door externe factoren, dat er niets meer zuiver genoemd kan worden.
Ik wil hier eigenlijk ter illustratie een verhaal over geheugen, getuigen, politie en een klein hondje vertellen, maar ik weet niet precies meer hoe het ging. ;-)
Daarom een artikel uit het Volkskrant Magazine van een tijdje geleden:

Herinneringen

Onlangs werd in de krant het onderzoek aangehaald van Crombag, waarin hij mensen één jaar na de Bijlmerramp vroeg om de videobeelden te beschrijven van het vliegtuig dat zich in de flat boorde. Verrassend veel mensen wisten zich de details nog te herinneren. Alleen: er zijn nooit beelden van de inslag gemaakt. Crombag concludeerde dat datgene wat mensen zich herinneren in grote mate wordt bepaald door wat de onderzoeker hen vraagt.
Ook een therapeut moet weten dat zijn manier van ondervragen bepalend is voor wat een client zich meent te "herinneren". In de wetenschappelijke literatuur is de discussie nog maar net uitgewoed over tijdens therapie "hervonden"herinneringen. Die bleken vaak geen herinneringen te zijn, maar door therapeut en client gemeenschappelijk geproduceerde verzinsels. Dit inzicht heeft een venijnig staartje. Iedereen zou namelijk voor zichzelf moeten nagaan hoezeer feit en verzinsel nog van elkaar te onderscheiden zijn. Ik bedoel: hoe betrouwbaar zijn jouw herinneringen? Als het een professional niet lukt om de objectieve betrouwbaarheid van jouw herinneringen te toetsen, kun je dat zelf dan wel?

Toch nog maar even die van het hondje proberen te herinneren:
Studenten kregen een filmpje te zien met daarin beelden van een beroving.. geloof ik.
Nadien werd er door onderzoekers, of was het misschien de politie?, gevraagd of men het getoonde kon navertellen. Zo gezegd, zo gedaan. "En heeft u ook dat zwart-witte hondje zien lopen?" was de vraag. (misschien werd de kleur niet genoemd, dat zou kunnen)
Nee, die had men niet gezien.
Later, een uur? een dag? een week? werd er nogmaals gevraagd of men het geziene wilde beschrijven en zie: daar kwam opeens het hondje langswandelen!
Nou, zo dus, ongeveer, als ik me niet vergis.....

1 comment:

Merel said...

misschien staat dat nog wel in een van mijn boeken!